IMIĘ PRAWDĘ CI POWIE

   Zastanawialiście się kiedyś nad swoim imieniem? Dlaczego rodzice wybrali właśnie takie, czym się kierowali:tradycją rodzinną, pochodzeniem imienia lub cechami, które mu przypisywano, a może modą?

  Nigdy nie pytałam rodziców dlaczego noszę takie imię. Wiem tylko, że drugie Maria nadano mi w szpitalu, bo obawiano się, że jako wcześniak mogę nie przeżyć i ochrzczono mnie „nieformalnie” nadając najpopularniejsze chyba imię żeńskie. Nie czytałam też informacji na temat jego pochodzenia, nie interesowały mnie cechy jakie są mu przypisywane.

   Moja matka była wielką wielbicielką imion rzadkich. Zauroczona imieniem Aldona namówiła swoją młodszą siostrę,by swej jedynaczce właśnie je nadała. Gdy urodziła się moja siostrzenica, to na drugie otrzymała Kinga. Gdybym ja urodziła córkę, to z wielką dozą prawdopodobieństwa nosiłaby imię Dobrochna jako drugie ulubione mojej rodzicielki. Syna przed imieniem Jurand uchroniła tylko interwencja mojego ojca, który przerywając dyskusję na temat imienia pomiędzy moją matką, moją chrzestną i mną, powiedział: "mój wnuk będzie się nazywał..". Imię nie tak wyszukane jak bohatera "Krzyżaków", ale przez wiele lat było utrapieniem dla mojego potomka, bo rówieśnicy(i nie tylko) przekręcali je, wyśmiewali.

Chyba w jakimś stopniu przejęłam fascynację rzadkimi imionami, bo bardzo podobają mi się :Elwira, Daria, Dagmara, Ewaryst. Byłam wprost zachwycona, gdy usłyszałam w telewizji imię Krzesimir. Chodzi oczywiście o znanego kompozytora Krzesimira Dębskiego, którego syn także muzyk otrzymał równie oryginalne imię Radzimir. W rodzinie Dębskich niespotykane imiona, to chyba tradycja, gdyż ojciec Krzesimira nosił imiona Włodzimierz Sławosz, a matka Aniela. Dzieci K. Dębskiego z pierwszego małżeństwa to syn Tolisław i córka Dobromiła. Ku mojemu wielkiemu zadowoleniu spotyka się współcześnie także Mieszka, Ziemowita(jest to zniekształcona forma staropolskiego imienia Siemowit), Bożydara. Popularne imię Przemysław, to zniekształcona forma imienia Przemysł,który to był królem Polski w latach 1295-96.

   Sprawa niecodziennych imion zawładnęła moimi myślami ponownie, wraz z emisją nowego serialu historycznego „Korona królów”(pisała o nim Gordyjka http://gordyjka.blogspot.com/ 6 stycznia 2018 r). W serialu obok imion powszechnie znanych i nadawanych dzieciom od wieków: Jan, Władysław, Kazimierz, Jadwiga, Elżbieta, pojawiają się mało znane lub wręcz brzmiące dziwnie ale bardzo ciekawe. Oto kilka z nich:

Aldona --to imię żeńskie pochodzenia litewskiego o nie jasnym znaczeniu. W Polsce stało się popularne dzięki zawieraniu małżeństw z litewskimi księżniczkami. Imię to zostało także spopularyzowane w utworze "Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza.

Kunegunda-imię żeńskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się od słów kuni (ktoś) ze szlachetnego rodu" oraz gund "walka", można określić jego pierwotne znaczenie jako "walcząca dla swojego rodu". Jego zdrobnieniem powstałym na gruncie węgierskim jest Kinga, spotykana także w Polsce. Kunegunda Łokietkówna(ur. ok.1295, zm.9 kwietnia 1333(mniej prawdopodobny rok 1331)-królewna polska i księżna świdnicka(jako żona księcia świdnickiego Bernarda) oraz księżna Saksonii(w latach 1329-1333 jako żona Rudolfa I Askańczyka).

Cudka(XIV wiek)kasztelanka sieciechowska. Była córką Pełki,kasztelana sieciechowskiego i sądeckiego (1340-1350) oraz chorążego krakowskiego (1355), i Małgorzaty. Rodzice zapisali córce Tarnowiec wraz z przyległymi terenami, co potwierdził król Kazimierz III Wielki31 maja 1339. W tym też roku została żoną Niemierzy z Gołczy, dworzanina królewskiego i posła do Avinionu(1341). Mieli 4 dzieci: Niemierzę(utożsamianego z nieślubnym synem Kazimierza Wielkiego, Pełkę z Galowa, również uważanego za drugiego nieślubnego syna króla), Elżbietę-żonę Wojciecha Czeleja, Pachnę-żonę Paszka Trestki z Gedczyc.

W roku 1895 Oswald Balzer zasugerował, że Cudka była matką nieślubnych dzieci króla Kazimierza III Wielkiego. Dwa lata później Stosław Łaguna pogląd ten zakwestionował.

Niemierza z Gołczy h. Mądrostki, zwany Mądrostka,podkomorzy sandomierski i dyplomata wywodził się z lokalnej małopolskiej rodziny możnowładczej raczej świeżej daty. Przodkowie jego ufundowali przed rokiem 1325 drewniany kościół parafialny w Gołczy koło Miechowa.

Bolko(„bardzo sławny”) -zdrobnienie od Bolesława, dawniej zapisywane również jako Bosław. Imię dynastyczne polskiej dynastii Piastów i czeskiej Przemyślidów, dziedziczone po linii żeńskiej(imię kognacyjne). Ostatnim jego piastowskim przedstawicielem był Piast mazowiecki Bolesław V, książę warszawski. Podobne imiona:Bolebor, Boleczaj, Boleczest, Boletut ,Bolemir oraz Bolemysł. Bolko II Mały- książę świdnicki, syn Kunegundy Łokietkówny i księcia świdnickiego Bernarda.

Spytko- zdrobnienie od Spycimira,(Spyćmier,Spyćmir,Spyćmierz)– staropolskie imię męskie, złożone z członu Spyci-(„nadaremnie”), oraz członu-mir(„pokój, spokój, dobro”). Najbardziej znany był Spycimir Leliwita – kasztelan krakowski, zm. 1352/1354. Prawdopodobnie już w czasach króla Władysława Łokietka był jego zaufanym dyplomatą, od 1320 wiele dokumentów królewskich nosi podpis Spycimira. Później został jednym z wychowawców królewicza i późniejszego króla Kazimierza Wielkiego. Jako jego poseł reprezentował Królestwo Polskie w sprawach najwyższej wagi państwowej. Jego osoba jest symbolem polskiej dumy, poczucia wartości i braku kompleksów niższości ówczesnego społeczeństwa polskiego. On to miał w na dworze króla czeskiego Karola IV Luksemburskiego w Pradze wygłosić legendarną mowę polityczną. Przechowała się ona w relacji kanclerza cesarskiego do wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego z 1357:”Wasz cesarz niższym jest od papieża. Składa przed nim przysięgę. Nasz król ma od Boga swoją koronę i miecz swój, a własne prawa i obyczaj przodków przenosi nad wszelkie prawa cesarskie”.

Świętopełk(Świętopałk)– starodawne (obecnie rzadkie) imię słowiańskie oznacza „święty”(tj. silny, mocny),pułk(tj. Oddział; ). Można więc je tłumaczyć jako „ten, który posiada mocny, silny, oddział wojska.” Najbardziej znani: Świętopełk Mieszkowic-przedwcześnie zmarły syn Mieszka II i Ody. Świętopełk II Wielki-książę Pomorza Gdańskiego 1220-1266.

   Czy wy w rodzinie, wśród znajomych bądź sąsiadów, macie ludzi o ciekawych, niespotykanych imionach? Czy są to imiona polskie czy zaczerpnięte od innych narodów?

   Nie chcę oceniać czy serial, który stał się punktem wyjścia do niniejszego postu zasługuje na krytykę, jaką znalazłam za pośrednictwem Google: "Korona królów" miała być wielkim hitem TVP. Widzowie jednak co i rusz doszukują się kolejnych wpadek w serialu. Produkcja zadebiutowała na antenie w Nowy Rok. Już po pierwszych dwóch odcinkach serial został mocno skrytykowany przez widzów.Wytknięto omijanie ważnych historycznych wątków, słabe aktorstwo, ukazywanie zdarzeń, które nie miały miejsca w tamtych czasach czy mało realistyczne kostiumy. Wyśmiano również charakteryzację niektórych aktorów.” Wszak polscy pisarze „historyczni” też umieszczali w swoich dziełach zdarzenia i postacie fikcyjne. Głównymi bohaterami „Trylogii” Henryka Sienkiewicza są postacie fikcyjne, mające jednak odległe pierwowzory historyczne o autentycznych nazwiskach:Jan Skrzetuski(wzorowany na historycznej postaci Mikołaja Skrzetuskiego, po którym otrzymał nazwisko i „zbaraski epizod”), Michał Wołodyjowski(częściowo wzorowany na autentycznej postaci pułkownika Jerzego Wołodyjowskiego),Andrzej Kmicic (pierwowzorem tej postaci był strażnik wielki litewski Samuel Kmicic). Jan Onufry Zagłoba (to postać fikcyjna, pisarz wziął cechy z kilku postaci ). Ci, którzy oczekują aby film(serial) wiernie odwzorowywał zdarzenia, postaci i wszelkie detale epoki, może sięgnąć po opracowania naukowe lub popularne i tam znajdzie prawdę i tylko prawdę. Film ma ucząc bawić i sprawić, że Ci którzy nie czytają, nie interesują się historią, ujrzeli jej złożoność, wielowarstwowość i niejednoznaczność.