LEKTURY-TORTURY? Część I

    Przy okazji napisania postu „Czy warto”, złożyłam  obietnicę, że w innym poście napiszę o obecnej liście lektur szkolnych. Zamysł napisania notki na ten temat był impulsem, po pobieżnym jej przejrzeniu i przeczytaniu na Onecie, kilku artykułów na ten temat. Próbowałam znaleźć „klucz” według którego autorzy dzisiejszego zestawu lektur, dokonywali ich wyboru dla poszczególnych poziomów klas szkoły podstawowej i średniej. Niestety nie znalazłam go, dlatego zamiast jednego postu będą trzy. 

   Lektury klas I-III, to zestaw 26 pozycji, do których nie mogę się przyczepić ponieważ znajdują się tu zarówno książki zaliczane do klasyki, które czytałam ja i pokolenie mojego syna, z książkami autorów współczesnych. Ponieważ współczesnych pisarzy literatury dziecięcej nie znam, to zapoznałam się dzięki Wikipedii z biogramami autorów.

Justyna BEDNAREK(1970) autorka książki „Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek”, jest autorką ponad 50 książek, a cykl „skarpetkowy”(6 pozycji), wydała w  latach:2015, 2017, 2019, 2020, 2022-2023.

Waldemar CICHOŃ(ur.1974) książkę „Cukierku ty łobuzie”, której bohaterem jest kot o „słodkim imieniu”, napisał z myślą o swoim synu Marcelu, który nie lubił czytać.

Agnieszka FRĄCZEK(1969) autorka opowiadań i wierszy dla dzieci, w których wykorzystuje gry słowne. Wprowadza homonimy, frazeologizmy i idiomy. Opowiada o kulturze języka i rozprawia się z błędami językowymi. W roku 2017 „Rany Julek! O tym jak Julian Tuwim został poetą" trafił na listę książek do wspólnego czytania. W 2019 została uhonorowana tytułem Ambasadora Polszczyzny Literatury Dziecięcej i młodzieżowej. Jest autorką 46 utworów.

Dorota GELLNER(1961) oprócz „Wścibskich” napisała 100 książek, 200tekstów piosenek dla dzieci. Jest autorką słuchowisk radiowych i bajek muzycznych. Współpracowała z czasopismami dziecięcymi m.in. „Świerszczykiem”. Jest córką poetki Danuty Gellner.

 Julita GRODEK(brak roku ur.) pisarka i scenarzystka. Tłumaczka z języka angielskiego i rosyjskiego. W roku 2017 wydała „Mania, dziewczyna inna niż wszystkie”. Oprócz tego w 2000 zbiór opowiadań „Opowiadania ze starego domu”, w 2012 „Ram Dass i Król Zachodnich Smoków”, „Drzewo spełniające marzenia”(2013).

Tom JUSTYNIARSKI(brak roku ur.) pedagog, jeden z najpopularniejszych pisarzy literatury dziecięcej. Rzecznik prasowy, Towarzystwa Obrony Zwierząt. Bohaterami jego książek są dzieci i zwierzęta, którym udało się nawiązać wyjątkową więź. „Psie troski” jest też w formie audiobooka.

Tomasz KASDEPKE(1972) autor „Miasteczka Misiów”(1995-pierwsza książka). „Detektyw Pozytywka” to pierwsza książka z serii(2006-także audiobook), oprócz tego 3 inne(2007, 2012).Wieloletni redaktor naczelny „Świerszczyka”, odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2019 został Kawalerem Orderu Uśmiechu.

Piotr KORDYSZ(brak danych biograficznych). W roku 2014 wydano „Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły ". Jest lekturą szkolną od 2021, ale nie została pozytywnie przyjęta w środowisku edukacyjnym, jako mogąca doprowadzić do sporów religijnych.

 Barbara KOSMOWSKA(1958) filolożka i pisarka, autorka słuchowisk. Debiutowała w czasopiśmie „Na przełaj” w latach 70-tych. „Dziewczynka z parku” zdobyła literacką nagrodę Książka Roku oraz została nagrodzona w Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren „Cała Polska czyta dzieciom”. 

Asa LIND(1958) szwedzka autorka książek dla dzieci i młodzieży. Nakładem Wydawnictwa „Zakamarki” ukazało się 6 powieści, w tym „Piaskowy Wilk” i 3 dalsze części.

 Aleksandra i Daniel MIZIELIŃSCY(ur.1982) ilustratorzy i graficy, tworzący przede wszystkim dla dzieci. Wszystkie 17 książek wydało Wydawnictwo „Dwie siostry”. Ich prace cechuje pozornie naiwna, komiksowa poetyka, połączona z odważnymi kolorami i elementami komizmu. „Którędy do Yellowstone. Podróż po parkach narodowych” zostało wydane w 2019. 

 Danuta PARLAK(brak daty ur.) autorka 5 książek dla dzieci, słuchowisk radiowych i sztuk teatralnych. Jej książka „Obcy w lesie” zdobyła wyróżnienie w konkursie Książka Roku, a Pan Mruczek i Mysia Rodzinka” była nominowana w konkursie Przecinek i Kropka”. „Kapelusz Pani

Wrony” trafił na listę lektur szkolnych w roku 2017.

 Maria TERLIKOWSKA(1920-1990), pisarka dziecięca, poetka, scenarzystka filmów animowanych, autorka słuchowisk radiowych i audycji telewizyjnych. Od 1950 stałą współpracowniczka prasy dziecięcej:200 głównie wierszowanych utworów. W latach 1952-88 opublikowała ponad 30 ilustrowanych książeczek dla maluchów, a także utwory dla dzieci starszych. Pisała piosenki. Scenarzystka dobranocki „Różne przygody Gąski Balbinki”. „Drzewo do samego nieba” zostało wydane w 1975 roku. Była autorką dwóch książek kucharskich dla najmłodszych „Kuchnia pełna cudów” i „Kuchnia z niespodzianką”.

 Łukasz WIERZBICKI(1974) autor książek dla dzieci, podróżnik, redaktor i biograf. Podczas spotkań autorskich łączy elementy wykładu, prezentacji multimedialnej, kabaretu i inscenizacji historycznej. Wszystkie 4 książki znalazły się na liście lektur rekomendowanych przez Literacką Fundację ABC XXI- „Cała Polska czyta dzieciom”. W 2017 „Afryka Kazika” oraz „Dziadek i niedźwiadek” zostały wpisane na listę lektur szkolnych klas I-III.

 Barbara TYLICKA(1925-2013) pisarka, dziennikarka, publicystka i krytyk literacki. Oprócz książki „O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśni i legendzie”, wydała: „Jeden dzień Ani”, „Kartki z zielonego zeszytu”, „Generał Ciupinek”(współautor Henryk Chmielewski). Była redaktorką tomów opowiadań konkursowych „Kartki z mojego pamiętnika”(antologia) oraz „Dzień dobry życie”. Wraz z Krystyną Kuliczkowską opracowała „Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży”, z Grzegorzem Leszczyńskim „Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej”, który został wyróżniony Nagrodą Literacką Polskiej Sekcji IBBY „Książka Roku, 2002”, oraz Nagrodą „Edukacja XXI”. Jej „Bohaterowie naszych książek”, przewodnik po literaturze dla dzieci i młodzieży” został wyróżniony Nagrodą Literacką Polskiej Sekcji IBBY „Książka Roku 2000”.

 Pozostali autorzy :(ci bardzo dobrze znani nawet mnie):

1. J.Ch. Andersen-  "Baśnie"(do wyboru)

2. J. Brzechwa - "Brzechwa dzieciom"

3.Z.Kossak-Szczucka - "Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata"

4. M. Kruger- "Karolcia"

 5. A. Lindgren- "Dzieci z Bullerbyn"

 6. H. Lofting- "Doktor Dolittle i jego zwierzęta"

 7. J. Papuzińska- "Asiunia"

  8. R. Pisarski- "O psie, który jeździł koleją"

 9. J. Porazińska- ""Pamiętnik Czarnego Noska"

10. J. Tuwim- "Wiersze dla dzieci"

11.D. Wawiłow- "Najpiękniejsze wiersze"

 Poza Marią Terlikowską i Barbarą Tylicką, które powinnam znać ze swej pracy bibliotekarskiej, reszta autorów tworzyła już w latach, gdy byłam poza rynkiem wydawniczym i pracą zawodową. Tym mogę tłumaczyć nieznajomość autorów, o których krótkie informacje zawiera niniejsza notka. Być może są wśród nich tacy, których i Wy nie znacie.

   Stanowi ona część pierwszą tryptyku poświęconego tegorocznym lekturom szkolnym. W części drugiej ustosunkuję się do lektur klas IV-VIII, a w części trzeciej omówię lektury szkoły średniej.